Τετάρτη 2η Ιουνίου 2010

Συμπλέγματα παιδιών, αινιγματικές επισκέψεις «αλλόδοξων» μορφών, πλέγματα ιστών αράχνης καλούν τον επισκέπτη να εμπλακεί στον κόσμο της αυτογνωσίας και της μνήμης ανακινώντας ερωτήματα. Όλα αυτά συνθέτουν τις «ομολογίες» της Δήμητρας Σιατερλή, τη νέα έκθεση χαρακτικών που θα παρουσιάσει στην γκαλερί fizz (Βαλαωρίτου 9Γ), η οποία θα εγκαινιαστεί στις 8 Ιουνίου. Μέσα από τα έργα της, πρόσφατα αλλά και παλιότερα, η Δήμητρα Σιατερλή συνεχίζει να ψάχνει τον προσδιορισμό της ανθρώπινης φύσης, της σχέσης της με τον γύρω κόσμο, την κοινωνία, την προκατάληψη, τον εγκλωβισμό, την αλλοτρίωση, αλλά και διόδους αντίστασης. Προβάλλοντας εικόνες από τον γενέθλιο τόπο και τις παιδικές της εμμονές, προσπαθεί να ξαναβρεί μια νοητική καθαρότητα κι ένα λόγο αγνό.

* κ. Σιατερλή, η έκθεση που θα δούμε αποτελεί αναφορά στον γενέθλιο τόπο;

Η θεματική του γενέθλιου τόπου και η πιθανή επίδρασή του στον προβληματισμό μου, αλλά και τους τρόπους έκφρασης στην τέχνη, με απασχολεί εδώ και καιρό. Πρόκειται για μια θεματική που δουλέψαμε μαζί με την αδελφή μου, Βέρα Σιατερλή, ξεκινώντας ένα μικρό οδοιπορικό στον τόπο που μας γέννησε, το Άργος της Αργολίδας. Προέκυψε μια παρουσίαση με λόγο και εικαστικά έργα στο χώρο του Art Act του Χρήστου Θεοφίλη πριν από ένα περίπου χρόνο. Συνεχίζουμε να δουλεύουμε και οι δύο πάνω στο θέμα κι ελπίζουμε να καταλήξουμε σε μια πιο ολοκληρωμένη πρόταση. Στην παρούσα έκθεση αρκετά έργα μου αναφέρονται στον τρόπο που έβλεπα τον κόσμο όταν ήμουν παιδί.

* Ο τίτλος “ομολογίες” παραπέμπει σε κατασταλαγμένες απόψεις και θέσεις τις οποίες θέλετε να μοιραστείτε με τον θεατή;

Συχνά έχουμε την ανάγκη να πούμε ή να γράψουμε κάτι για να το επικυρώσουμε, να το «νομιμοποιήσουμε» ως κομμάτι του εαυτού μας. Να το αποδεχτούμε λέγοντάς το. Από την άποψη αυτή, ναι, μοιράζομαι κατασταλαγμένες σκέψεις, απόψεις και θέσεις μου με τον θεατή. Ελπίζω όμως με αυτή την «εξομολόγηση» να καταφέρω να προδιαγράψω το τι με απασχολεί και προσπαθώ να εκφράσω μέσα από το σύνολο του έργου μου. Συνήθως ο εικαστικός εκθέτει εικόνες σχημάτων ή μορφών για να μιλήσει. Σ’ αυτή την περίπτωση τα σχήματα είναι ψηφίδες- γράμματα που χάραξα στο ξύλο και τύπωσα σε μικρές προτάσεις σαν επιγραφές.

*Αυτοπροσδιορίζεστε ως εικαστικός καλλιτέχνης, σημαίνει αυτό ότι κινείστε με την ίδια άνεση σε όλα τα “είδη” της εικαστικής γραφής ή εννοείτε κάτι περισσότερο (κάποια άλλη διάκριση);

Βλέπω τον εικαστικό καλλιτέχνη σαν άτομο που βλέπει, ακούει, παρακολουθεί, νοιάζεται και δρα μέσα στο περιβάλλον του. Άτομο ευαισθητοποιημένο κοινωνικά και πολιτικά· άτομο που ερευνά όχι μόνο για την αισθητική, τα υλικά του και τα εργαλεία του. Καθώς όλα γύρω μας αλλάζουν καθημερινά με θεαματικές ανατροπές και κάθε φορά νέες προοπτικές, πιστεύω ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να επαναπροσδιορίζει τις συντεταγμένες του και να επωμίζεται έργο έρευνας και δράσης, βρίσκοντας κάθε φορά τους τρόπους για να χειριστεί θεματικές και νοήματα. Οραματίζομαι τον εικαστικό καλλιτέχνη ως ερευνητή του χώρου και του καιρού του.

Αυτή η αντίληψή μου για τον εικαστικό καλλιτέχνη με οδήγησε στο να δοκιμαστώ -όχι πάντα με άνεση, αλλά οπωσδήποτε με πυρετώδη περιέργεια και προσήλωση- με αρκετά είδη της εικαστικής γραφής. Η χαρακτική είναι συχνά για μένα ορμητήριο για να ακολουθήσω ένα ταξίδι στη ζωγραφική, τις εγκαταστάσεις, τη φωτογραφία και σε άλλες «περιπέτειες» εικαστικής γραφής. Αυτές οι εναλλαγές και τα περάσματα από τη μια τεχνική στην άλλη, από τη μια εκφραστική γλώσσα στην άλλη, αποδείχθηκαν πάντα πολύ καλές προκλήσεις στο έργο μου και θεωρώ ότι έδρασαν ανανεωτικά στη δημιουργική πορεία μου.

* Ποια ερωτήματα σας απασχολούν, σε τι πασχίζετε να απαντήσετε με την τέχνη σας, κ. Σιατερλή

Η διαδρομή για την αυτογνωσία είναι μια από τις κυριότερες προβληματικές που με ταλανίζουν. Προσπαθώ μέσα από το έργο μου να ανιχνεύσω τα βήματα που πρέπει να μετρήσει κανείς για να προχωρήσει χωρίς «να φορέσει τα παπούτσια των άλλων», εκείνων που συναναστρέφεται ή εκείνων που προηγήθηκαν. Ο ιστός της αράχνης είναι μια θεματική που εδώ και χρόνια -από το 1983- ερευνώ στο έργο μου, έχει αποβεί χάρτης πάνω στον οποίο κινούμαι για να βρω τις διαδρομές που ψάχνω. Συχνά ανακαλύπτω διαδρομές που άλλοι, πριν από μένα, έχουν διανύσει.

Μαθαίνω, όταν βαδίζω στα χνάρια τους. Βρίσκω όμως, ανακαλύπτω και μονοπάτια που είναι μόνο δικά μου. Η αράχνη είναι ένα ζώο που μεταμόρφωσε την καταδίκη του – να μένει πάντα κρεμασμένο σε έναν ιστό – σε συνεχή δημιουργική πράξη. Η δημιουργική πράξη είναι ένα είδος πρόκλησης, ίσως αλαζονικής, αλλά πάντα ανθρώπινης, είναι ο τρόπος που ο καλλιτέχνης αντιμετωπίζει την υπόστασή του.

Μέσα από τη σειρά των χαλκογραφιών «Αλλόδοξες Αφίξεις» σχεδιάζω μορφές που δεν μας είναι άμεσα εύπεπτες, μορφές που -χωρίς να είναι απειλητικές ή βίαιες- μας ξενίζουν, καθώς δεν ανταποκρίνονται σε χαρακτηριστικά εικόνας που μας εφησυχάζουν, δεν ανταποκρίνονται στα καθιερωμένα, τα δεδομένα πρότυπα ανθρώπινης μορφής. Τι στ’ αλήθεια είναι αυτό που μας φοβίζει, που μας κάνει να νιώθουμε άβολα και συχνά να εναντιωνόμαστε στον ερχομό του «ξένου», των ανθρώπων που φτάνουν από κόσμους μακρινούς και που μας περιβάλλουν με άλλα ήθη, άλλα πιστεύω, άλλες δοξασίες; Η πρόθεσή μου μέσα από την παράθεση αυτών των έργων είναι να θίξω το θέμα της προκατάληψης, του φόβου μας για το «ξένο».

Ο κατακερματισμός της ανθρώπινης υπόστασης, η αλλοτρίωση που επιδιώκεται από μηχανισμούς και κέντρα που σήμερα ο πολίτης δυσκολεύεται να εστιάσει με ευκρίνεια, το πενιχρό οπλοστάσιο που κρατά στα χέρια του για να αντισταθεί, είναι ένα ακόμα από τα πεδία που ερευνώ εδώ και χρόνια μέσα από το έργο μου.

Νιώθω επιτακτική την ανάγκη της συνέπειας και της καθαρότητας στον λόγο και στις πράξεις μου. Είναι ένα ζητούμενο που πασχίζω να κρατήσω, που θέλω να απαντώ στους ανθρώπους γύρω μου, που θέλω να εφαρμόζω στο εικαστικό έργο μου. Η ανυπόκριτη γλώσσα. Τόσο δύσκολο σήμερα. Το μικρό παιδί που έχουμε καταχωνιασμένο μέσα μας μπορεί ακόμα να βλέπει με βλέμμα καθαρό, να οδηγεί τη συνείδησή μας, να μη μας επιτρέπει να κρυβόμαστε. Είναι, νομίζω, ένα καλό εφόδιο για ν’ αντιστεκόμαστε στη φθορά.

αποσπάσματα από συνέντευξη στην εφημερίδα «Αυγή» στις 02/06/2010

ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΙΑΤΕΡΛΗ
“Ομολογίες”
Μήτρες και τυπώματα

8 – 26 Ιουνίου 2010

Η «fizz gallery» εγκαινιάζει την Τρίτη 8 Ιουνίου 2010 την ατομική έκθεση της Δήμητρας Σιατερλή με τίτλο “ Ομολογίες”.

Η Σιατερλή παρουσιάζει μια σειρά πρόσφατων αλλά και παλαιότερων χαρακτικών έργων και εγκαταστάσεων. Μέσα από τα έργα της συνεχίζει να ψάχνει τον προσδιορισμό της ανθρώπινης φύσης, της σχέσης της με το γύρω κόσμο, την κοινωνία, την προκατάληψη, τον εγκλωβισμό, την αλλοτρίωση αλλά και διόδους αντίστασης. Προβάλλοντας εικόνες με παιδικές εμμονές της, προσπαθεί μέσα από σχήματα, ίχνη απλά και χρώματα απόλυτα, να ξαναβρεί μια νοητική καθαρότητα και ένα λόγο αγνό. Κόβει και χαράζει ξύλα, μέταλλα, τυπώνει σε χαρτιά και πανιά, σχήματα και χαράξεις που σε πολλές περιπτώσεις παρουσιάζει μαζί με τις μήτρες τους.

Συμπλέγματα παιδιών, αινιγματικές επισκέψεις «αλλόδοξων» μορφών, πλέγματα των ιστών αράχνης καλούν τον επισκέπτη να εμπλακεί στον κόσμο που ανήκουν ανακινώντας ερωτήματα. Οι «ομολογίες» που ορίζουν και τον τίτλο της έκθεσης είναι σφραγίδες γραμμάτων που σχηματίζουν σύνολα λέξεων, τυπωμένες σκέψεις και προσωπικές γνώμες που η Σιατερλή παραδίδει σε κοινή θέα.

Η Δήμητρα Σιατερλή γεννήθηκε στο Άργος το 1952. Σπούδασε Ζωγραφική, Διακόσμηση και Χαρακτική στη Μπολόνια της Ιταλίας. Στην εικαστική της παραγωγή ασχολείται και πειραματίζεται με υλικά, τεχνικές και τεχνολογίες. Από το 1977 λειτουργούν, με τον εικαστικό, Πίνο Παντολφίνι, το Κέντρο Χαρακτικής Αθηνών. Έχει μια αδιάκοπη δραστηριότητα στο χώρο της Χαρακτικής με εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό σε ομάδες όπως το Centro ALZAIA- Operatori Culturali (1975-1977), την Ομάδα Χαλκογραφίας (1977-80), Ομάδα Κέντρου Χαρακτικής (απο το 1989) και την Ένωση Ελλήνων Χαρακτών. Από το 1983 μελετά τον ιστό της αράχνης και τον προτείνει στο έργο της με διαφορετικά, κάθε φορά, υλικά ,εγκαταστάσεις και νοηματικές προεκτάσεις. Έχει εκθέσει σε 30 περίπου ατομικές παρουσιάσεις και σε πολλές ομαδικές εκθέσεις. Έχει εικονογραφήσει βιβλία και έργα της βρίσκονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές.